İHALELERDE BİR KALEM İÇİN BİRDEN FAZLA MARKA TEKLİFİ HAKKINDA

İhalelerde tek bir kalem için 2 veya daha fazla markanın ürünlerinin teklif edilip edilmediğini bilemiyorum ama eğer ediliyorsa bu yazıyı okumalısınız.

"İhale üzerinde bırakılan isteklinin iddia konusu ...kaleme, biri Teknik Şartname’ye uygun olan,diğeri uygun olmayan iki farklı markayı teklif ettiği,

İhale dokümanında alternatif teklif verilemeyeceği düzenlendiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından tek bir teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetveli ve anılan kaleme ilişkin tek birim fiyat sunulduğu, birim fiyat teklif cetvelinde alternatif markaları içeren bir ibareye yer verilmediği dolayısıyla anılan hususun alternatif teklif anlamına gelmediği anlaşılmış olsa da,

Teklif dosyası kapsamında tek bir kaleme ilişkin iki marka teklif edilmesinin ve demonstrasyon sonucunda uygun olanın kullanılacağına ilişkin taahhüt verilmesinin Kanun’un temel ilkelerine aykırı olduğu, rekabet ve eşit muamele ilkesini zedelediği, ihale üzerinde bırakılan istekliye haksız avantaj sağladığı bu itibarla anılan kısımda ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.(2019/UM.II-258)

İtirazen şikayette bulunan firma, her ne kadar diğer firmanın tek bir kalem için 2 farklı markayı teklif etmesi hakkında bir şikayette bulunmasa da Kamu İhale Kurumu bu durumu "haksız rekabet ve eşit muamele" ilkesine aykırı bulmuştur. Bence de Kurum doğru karar vermiştir. İhalede isteklilerden yeterlik belgeleri olarak teklif ettikleri ürünler için katalog, teknik döküman, teknik şartnameye uygunluk belgesi, TİTUBB/ÜTS belgeleri istenmiş ayrıca demonstrasyon yapılabileceğini de belirtmiş. Firma ise idareye iki farklı markanın ürünlerini teklif ederek kendini ürünlerin yeterliliği açısından garantiye almak istemiştir. Biri uygun olmasa bile diğeri uygun olur düşüncesindeymiş.

Burada hemen aklımıza şu soru gelebilir. Tıbbi cihaz sektöründe ürünlerin TİTUBB/ÜTS kaydının olması gerektiği, cihazların şartnameye uygun olduğunu gösterir çeşitli dökümanların istenebildiğini ve idare tarafından bunların incelenerek bir karar verildiğini biliyoruz. Peki bu tarz belgelerin istenmediği diğer sektörlerde de bir kalem için birden fazla ürün teklif edilemez mi?

Bence edilebilir. Sonuçta ürünler için teknik şartnameye uygun olduğuna dair döküman istenmiyorsa birden fazla marka teklif edilebilir ve bu haksız rekabet değildir.

E-İHALE KAPSAMINDA DOLDURULAN TİCARET SİCİL GAZETESİ BİLGİLERİNDE eksik VAR İSE(MUTLAKA OKUYUN)

Bildiğiniz gibi e-ihale kapsamında yeterlik bilgileri EKAP üzerinden giriliyor. Burada ticaret sicil gazetelerine ilişkin bilgiler de giriliyor. Ancak yine bildiğiniz gibi ticaret sicil gazetelerinde bazen ortakların ve yönetimdeki kişilerin T.C. noları, sicil müdürlükleri tarafından gazetelerde şifreli veriliyor(21********1 gibi). Bu durumda e-ihale için teklif verirken yeterlik bilgileri tablosunda ticaret sicil gazeteleri bölümüne T.C. noları şifreli ise şifreli şekilde yazılacak. T.C. numaralarının tam olduğu belge ise yeterlik bilgileri tablosunun “Diğer belgeler kullanılarak tevsik ediliyorsa bu belgelerin tarih ve sayısı ile düzenleyen gerçek/tüzel kişi” kısmına yazılacaktır. Eğer bunları yapmazsanız teklifiniz geçersiz kabul edilmelidir. Çünkü, ticaret sicil gazeteleri internet üzerinden teyidi yapılabilen bir belgedir ve gazetelerde bulunan T.C. numaraları şifreli ise, T.C. noları başka bir belge üzerinden teyit edilmelidir.
Eğer katıldığınız bir e-ihale varsa, ihaleye katılan diğer firmaların ticaret sicil gazetelerini internet üzerinden kontrol edin. Eğer yaptığınız kontrolde şirketin ortak ve yönetimdeki kişilerinin T.C. noları şifreli ya da hiç yazmıyorsa,verdikleri e-teklifin ticaret sicil gazeteleri bölümüne muhtemelen kafa karışıklığından T.C. no bilgilerini tam yazacak ya da yeterlik bilgileri tablosunun “Diğer belgeler kullanılarak tevsik ediliyorsa bu belgelerin tarih ve sayısı ile düzenleyen gerçek/tüzel kişi” kısmına da yazmayacaktır. Bu durumda teklifinin geçersiz olması gerekmektedir, ancak idarede internet üzerinden teyit yapmayabilir veyahut yapsa da bu bilgileri gösteren belgeleri daha sonra isteyeceğim nasıl olsa deyip dikkat etmeyebilir. Siz her halükarda e-teklif ihalelerinde bu konuyla ilgili şikayetinizi yapın. Kesin söylüyorum faydasını göreceksiniz. 
Başvuru sahibi tarafından yeterlik bilgileri tablosunda şirket ortakları ve yetkililerinin T.C. kimlik numaraları belirtilmiş ise de, söz konusu bilgilerin teyidinin yapılabileceği belge olarak beyan edilen 25.05.2018 tarih ve 9586 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde anılan kişilere ait T.C. kimlik numarası bilgisinin bulunmadığı, dolayısıyla idarece istekli tarafından beyan edilen bilgilerin EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulandığında teyidinin yapılamadığı, ayrıca yeterlik bilgileri tablosunun “Diğer belgeler kullanılarak tevsik ediliyorsa bu belgelerin tarih ve sayısı il edüzenleyen gerçek/tüzel kişi” bölümünün doldurulmaması nedeniyle söz konusu bilgilerin teyidinin yapılamadığı göz önünde bulundurulduğunda, başvuru sahibinin bu gerekçeyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. (2019/UH.I-641)

YETKİLİ SATICI BELGESİ HAKKINDA

Bildiğiniz gibi ihaleler sırasında alımın niteliğine göre isteklilerden yetkili satıcı belgeleri istenebiliyor. Mevzuatta yetkili satıcı belgelerinin istenebileceğini ancak bu belgelerin üretici tarafından düzenleneceğine dair bir bilgi yok. Bu durumda eğer teklif edilecek ürünleri başka bir satıcıdan alıyorsanız bu satıcı tarafından verilen "yetkili satıcı belgesini" de kullanabilirsiniz. Ancak idari şartnamede üretici tarafından bu belgenin düzenleneceğine dair bir ibare varsa o zaman üreticiden bu belgenin alınması gerekir. Aksi halde teklif geçersiz olur.

Üts sisteminde "taslak" durumdaki ürünler

ÜTS/TİTUBB kayıt durumu "taslak" olan ürün, henüz kayıt işlemi "kayıtlı" durumuna gelmediği için teklif edilemez. Firmaların ve İdarelerin bu hususa dikkat etmesi gerekmektedir.

2019/UM.I-522 sayılı kararda Kik, Üts de taslak olarak kaydı olan ürünlerin henüz kayıt işlemi tamamlanmadığı için firmalarca teklif edilemeyeceğine karar vermiş. idare sonuçta yeterlik belgesi olarak istemiş ÜTS kayıt belgelerini ve ürünlerin kaydının tamamlanmış olmasını istemiş ama idare burada bu düzenlemesine rağmen taslak olarak kayıtlı ürünleri kabul etmiş. 

TEKNİK ŞARTNAMELER TEK BİR MARKAYA İŞARET EDEMEZ

     4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna
göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini,
ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını
sağlamakla sorumludur.”
     Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya
yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir
marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik
özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin
belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya
model belirtilebilir.”
     Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 14’üncü maddesinde “(1)
Alınacak malın teknik kriterleri ve özellikleri, ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamede
düzenlenir. Teknik kriterlerin ve özelliklerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması,
rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve fırsat eşitliğini sağlaması zorunludur.
     (2) Teknik şartnamede, varsa ulusal standart ve dengi uluslararası standartlara uygunluğu
sağlamaya yönelik düzenleme yapılabilir. Ancak ulusal standardın bulunmaması durumunda sadece
uluslararası standart esas alınarak düzenleme yapılabilir.
     (3) Teknik şartnamede, belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve
belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya
uluslararası teknik standartların bulunmadığı veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmadığı
hallerde, “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü yer
almaktadır.

Kanun maddeleri bu konuda çok açıktır. Teknik şartnameler belirli bir marka ürüne yönelik hazırlanamaz. Eğer ihale öncesi bu husus idareye şikayet edilebiliyorsa, idare tarafından teknik şartname gözden geçirilip, tek bir marka, modele işaret eden maddeler iptal edilip, ihalenin birden fazla marka ve modelin teklif edilebileceği şekilde değiştirilmelidir. Eğer ihale sonrası bu durum tespit edilir ise, o ihale veya kısım iptal edilir. 

YERLİ MALI FİYAT AVANTAJI - YAKLAŞIK MALİYET İLİŞKİSİ

4734 sayılı kanunun 63. maddesine göre;

İhalelere sadece yerli isteklilerin katılması ile yerli istekliler ve yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınmasına ilişkin olarak aşağıdaki düzenlemeler esas alınır:

a) Yaklaşık maliyeti eşik değerin altında kalan ihalelerde sadece yerli isteklilerin katılabileceğine ilişkin düzenleme yapılabilir.

b) Hizmet alımı ve yapım işi ihalelerinde yerli istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir.

c) (Değişik: 18/06/2017-7033/74. Md.) Mal alımı ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine, %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir. Ancak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından belirlenen ve Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların ihalelerinde, yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir. Yerli yazılım ürünü teklif eden istekliler lehine de %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir.

...
e) Yerli malı belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından
ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak belirlenir. İsteklilerce teklif edilen malın yerli malı olduğu,
bu usul ve esaslara uygun olarak düzenlenen yerli malı belgesi ile belgelendirilir.

f) Ortak girişimlerin yerli istekli sayılabilmesi için bütün ortaklarının yerli istekli olması gereklidir.

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 61’inci maddesinde;

...

(4) Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınan ve birden fazla mal kaleminden

oluşan ihalelerin, kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesi ve fiyat avantajı tanınan her bir kısmın tek bir mal kaleminden oluşması zorunludur. Ancak, birbirini tamamlayan veya teknik zorunluluklar

nedeniyle birlikte alınması gereken mal kalemlerine bir kısımda yer verilebilir. Kısmi teklife açık ihalelerde, kısımların birinde, birkaçında veya tamamında yerli malı teklif eden istekliler lehine aynı veya farklı oranlarda fiyat avantajı sağlanabilir. Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı, yerli malı teklif etmeyen diğer isteklilerin söz konusu mal kalemi için teklif ettikleri bedele, kendi teklif bedelleri üzerinden ihale dokümanında belirlenen fiyat avantajı oranı esas alınarak hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle bulunur.

Yaklaşık maliyet hususunda ise, 4734 sayılı kanunun;

9. maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin;

 7. maddesinde “1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ihale konusu malın KDV hariç olmak üzere yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.

…

3) İhale konusu alımın bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.

… 

5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatlarıyla birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleriyle birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.

… 

7) İhale komisyonu, yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığını

belirlemesi durumunda; değişikliğin gerekçelerini belirtmek suretiyle güncellediği yaklaşık maliyeti dikkate alır.

Bunun dışında Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3. maddesine göre

firmalar tarafından verilen tekliflerin yaklaşık maliyete göre yüksek olması durumunda "Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir… düzenlemeleri yer almaktadır.

Yaklaşık maliyet-yerli malı fiyat avantajı ilişkisiine gelirsek,

İki Firma düşünelim. Birinde yerli malı belgesi olsun, diğerinde olmasın. Yerli malı belgesi olan, belgesi olmayandan daha yüksek teklif vermiş olsun. Ayrıca yerli malı belgesi olanın teklifinin yaklaşık maliyetten yüksek olduğunu ve idarenin bu nedenle fiyat avantajı uygulamaksızın yerli malı belgesi olanın(yaklaşık maliyetten yüksek olduğu için) teklifini değerlendirme dışı bıraktığını düşünelim. İdarenin yaptığı yanlış bir işlemdir. Yerli malı fiyat avantajını uyguladıktan sonra oluşan yeni fiyatların yaklaşık maliyete göre durumları üzerinden işlem yapılması gerekirdi.

İTİRAZEN ŞİKAYETTE BULUNMAK İSTEYEN FİRMALARA UYARILAR

4734 sayılı Kamu ihale kanununun 54. maddesine göre Kurul, itirazen şikayet üzerine yaptığı inceleme sonucu;

• İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline,
• İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda, düzeltici işlem belirlenmesine,
• Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine,

karar verir.

İtirazen şikayet dilekçelerinde herhangi bir belge adı veya yeterlik kriteri açıkça belirtilmeksizin yalnızca soru mahiyeti taşıyan ya da sunulması gereken belgelerin yeniden incelenmesi ve/veya değerlendirilmesi talebini veya genel nitelikli hukuka aykırılık ifadelerini içeren başvurular ile tüm belgelerin yeniden incelenmesi ve/veya değerlendirilmesi talebini içeren başvurularda; Kurum tarafından ihale sürecindeki işlem ve eylemlere ilişkin yapılacak inceleme başvuru sahibinin iddia konusu ettiği hususlara ve idarenin bu yöndeki beyanlarına hasredilmiş olup, uyuşmazlıklarda idari denetim yetkisi bu yönde bulunan Kurumun ihale komisyonlarının yerine geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan sona yeniden inceleme yetkisinin bulunmadığı anlaşıldığından, ihale komisyonunun görev ve yetkisi dahilinde incelediği hususların Kurum tarafından yeniden incelenmesi/değerlendirilmesi talebini içeren söz konusu başvuruların, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince reddedilmesi gerekmektedir. Yapılan inceleme neticesinde, başvurunun tüm isteklilerin sunduğu tüm yeterlik belgelerin kontrol edilmesi talebinden ibaret olduğu, Kurumun ihale komisyonlarının yerine geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan sona yeniden inceleme yetkisinin bulunmadığı anlaşıldığından, ihale komisyonunun görev ve yetkisi dâhilinde incelediği hususların Kurum tarafından yeniden incelenmesi/değerlendirilmesi talebini doğuracak söz konusu iddialar uygun bulunmamış, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Yukarıdaki ifadelerden anlıyoruz ki, firmalar kamu ihale kurumundan ihale katılım belgelerini yeniden incelemesini talep etmişler ancak Kurum, bu talepleri incelenmeksizin reddetmektedir. Bu nedenle kolaya kaçmak yerine, hangi belgeler üzerinde hangi hususlarda yanlışlık olduğunun itirazen şikayet dilekçelerinde konu edilmesi gerekir.

FAALİYET KONUSU OLMAYAN ALANLARDA İHALEYE KATILMAK

Firmalar, faaliyet konusu olmayan işlerin ihalelerine de katılabilirler. Örneğin, firmanın faaliyet konuları arasında gıda ürünleri alım-satımı olmasın. Buna rağmen, bu firma gıda ihalelerine katılabilir. Ancak, burada şöyle bir sorun var. İdare muhtemelen bu firmayı eleyecek. Eğer firma itirazen şikayette bulunursa muhtemelen Kik de firmanın itirazını reddedecek. Çünkü, kamu ihale kanunu firmaların, ihale konusu alanda faaliyette bulunmalarını istiyor. Ancak, firma azmedip, olayı mahkemeye götürürse, bu sefer mahkeme firmayı haklı bulacak, gerekçe olarak ise yeni Türk Ticaret Kanununda "ultra vires" hükmünün artık geçersiz olmasını gösterecek. Bu doğrultuda firmanın teklifinin değerlendirmeye alınmasını isteyecek. Kik de mahkemenin verdiği bu karar doğrultusunda, yeni toplantıda firmanın teklifinin değerlendirmeye alınmasını idareden isteyecek.

Konuyla ilgili 27.12.2018 tarihli Ankara İdare mahkemesi kararında:

"6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile ticaret şirketlerinin ehliyetleri bakımından “ultra vires” ilkesini benimseyen 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu yürürlükten kaldırıldığından şirketlerin ana sözleşmelerinde yer almayan faaliyet konuları dışında da bütün haklardan yararlanmaları ve borçları üstlenmeleri açısından herhangi bir olabileceklerin tanımının ihale konusu alanda faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişi olarak engel kalmadığı, 4734 sayılı Kanunun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde istekli belirtilmesinin ihale konusu alanda faaliyet göstermeyen şirketlerin teklif veremeyeceği maddesinde belirtilen eşitlik ve rekabet ilkelerinin sağlanmasını da engelleyeceği sonucuna şeklinde yorumlanmasının hem yürürlükte olan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, hem de 4721 sayılı Türk Medeni Kanuna aykırılık oluşturacağı gibi Kamu İhale Kanununun 5'inci varılmıştır. Bu durumda, ticaret şirketlerinin, ana sözleşmelerinde yer almayan faaliyet konuları dışında da faaliyette bulunabilecekleri, sırf ticaret sicilinde sayılan faaliyet konuları ile sınırlı olarak faaliyette bulunabilecekleri sonucuna ulaşmanın Kanunun açık hükmüne aykırılık oluşturacağı,"

E-İHALE ŞİKAYET DİLEKÇELERİNE BEYANNAME/SİRKÜ/GAZETE EKLEYİN

Bildiğiniz gibi elektronik ihalelerde teklifler sadece ekap ortamında veriliyor. Ekap ortamında sunulan

e-teklif kapsamında idareye verilen bilgiler üzerinden idare, değerlendirmelerini yapıyor. Teklifleri uygun olan adaylardan sadece 1. ve 2. en avantajlı teklif sahiplerinden idare, e-teklif kapsamında isteklilerce doldurulan bilgilerin EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulamasının yapılamadığı imza beyannamesi/imza sirküleri gibi belgeleri 2 günden az olmamak üzere isteklilerden istiyor. Eğer ihale sonrası şikayette bulunacaksanız, şikayet başvurularında istenen teklif vermeye yetkili olunduğuna dair belgeleri de şikayet başvurusuna koymanız gerekiyor.

Yakın dönemde yapılan bir e-ihalede, ihale kararına itiraz eden isteklinin idareye şikayet dilekçesine imza sirküleri ve ticaret sicil gazetelerini koymadığı gerekçesiyle itirazının reddedildiği, oysa ki isteklinin verdiği e-teklifte imza sirküleri ve sicil gazetesi bilgilerine de yer vermesi nedeniyle şikayet başvurusuna bu belgeleri koymasının gerekmediğini istekli iddia etmiş. ancak Kik bu belgelerin elektronik ortamda teyidinin yapılamadığı gerekçesiyle itirazen şikayeti de reddetmiş.

Kik kararının ilgili kısmı:

Nitekim idare tarafından ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi olarak belirlenen isteklilere, beyan ettikleri bilgileri tevsik edici belgelerin (imza beyannamesi, imza sirküleri, ticaret sicili bilgileri…) sunulmasını talep eden 29.03.2019 tarihli yazıların gönderildiği, diğer isteklilere ise bu yönde herhangi bir talepte bulunulmadığı, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan hüküm gereğince kural olarak imza beyannamesi/sirküleri, ticaret sicili bilgilerine ilişkin belgelerin idareye yapılan şikâyet başvurusunun ekinde sunulması gerektiği, ancak teklif zarfı içinde söz konusu belgelerin bulunması durumunda şikâyet dilekçesi ekinde sunulmayabileceği, ayrıca kamu ihale mevzuatında elektronik ortamda gerçekleştirilen ihalelere ilişkin olarak idareye yapılacak olan şikâyet başvurularının ekinde başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgelerin sunulmayabileceği yönünde herhangi bir hüküm veya açıklamanın bulunmadığı, imza sirküleri/beyannamesinin EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulamasının yapılamadığı, dolayısıyla başvuru sahibi istekli tarafından e-teklif kapsamında sunulmayarak yalnızca beyan edilen söz konusu belgelerin şikâyet dilekçesi ekinde sunulmaması nedeniyle idareye yapılan şikâyet başvurusunun şekil yönünden reddi yönündeki kararda mevzuata aykırılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

YERLİ İSTEKLİ-YABANCI UYRUKLULARIN ADLİ SİCİL BELGELERİ

    Bu yazıda yerli isteklilerin yabancı uyruklu müdürlerinin, yönetim kurulu üyelerinin veya hakim ortaklarının veyahut yerli istekli adına ihaleye katılanların, sözleşme imzalamak vermesi gereken adli sicil belgelerini nereden temin edebileceklerini açıklayacağım. 

    Bildiğiniz üzere iki tür istekli vardır: yerli istekli, yabancı istekli. yerli istekli, Türkiye cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş istekli türüdür. Yabancı istekli ise, yabancı ülkelerin kanunlarına göre kurulmuş firmalardır. Eğer yabancı firmalar, Türkiye´de bir firma kurarlarsa, Türkiye´de kurdukları bu firma yerli istekli olur. Yerli yabancı istekli ayrımını yaptıktan sonra konumuza geçelim. Adli sicil belgelerinin nereden temin edileceği Kamu İhale Genel Tebliğinin 17.5.3. maddesinde yazıyor. Buna göre;

17.5.3. Belgelerin temin edileceği yerler:17.5.3.1. Yerli istekliler yönünden:17.5.3.1.1. İsteklinin gerçek kişi olması halinde; ihale tarihinden önceki beş yıl içinde mesleki faaliyetleri ile ilgili mahkumiyet kararına ilişkin belgeler Adalet Bakanlığı, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne bağlı birimlerden alınacaktır.
17.5.3.1.2. İsteklinin tüzel kişi olması halinde; Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca; anonim şirket ise yönetim kurulu üyelerinin, limited şirket ise şirket müdürünün, yoksa ortaklarının tamamının, kolektif şirket ise ortakların tamamının, komandit şirkette komandite ortakların hepsinin, komanditer ortaklardan kendilerine şirketi temsil yetkisi verilmiş olan ortakların, kooperatiflerde yönetim kurulu üyelerinin Adalet Bakanlığı, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne bağlı birimlerden alacakları belgeler İdarelerce kabul edilecektir. Öte yandan, sermaye şirketinde yönetim kurulu üyesi veya limited şirket müdürü olmasa dahi şirketin idaresinde hakim etkisi bulunan ortak veya ortakların da 10 uncu maddenin dördüncü fıkrasının (e) bendi uyarınca adli sicil kaydını ibraz etmeleri gerekmektedir.
17.5.3.2. Yabancı istekliler yönünden:
17.5.3.2.1. İsteklinin gerçek kişi olması halinde; 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen suçlara ve 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (e) bendine ilişkin adli sicil kayıtlarını,
i- T.C. Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne bağlı birimlerden,
ii- Uyruğunda bulundukları ülke mevzuatı uyarınca bu ülkelerin yetkili makamlarından,
Almaları gerekmektedir.
17.5.3.2.2. İsteklinin tüzel kişi olması halinde; tüzel kişiliğin kurulduğu ülke mevzuatı uyarınca şirket müdürleri ile şirket yönetiminde yer alanların veya şirketi temsile yetkili olanların 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (e) bendi ile 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen suçlara ilişkin adli sicil kayıtlarını,
i- Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne bağlı birimlerden,ii- Ayrıca tüzel kişiliğin kurulduğu veya sayılanların uyruğunda bulundukları ülke yetkili makamlarından,
Almaları gerekmektedir.    

Bu maddeler yerli istekli ve yabancı istekli açısından belgelerin nereden temin edileceğini açıklamaktadır. Ancak yerli isteklilerin yabancı uyruklu müdür, yönetim kurulu üyesi vs. kişilerinin nereden belge alacağını açık açık söylemiyor. Bu nedenle kimi firmalar bu yabancı uyruklu kişilerin kendi tabi olduğu ülkelerin adli birimlerinden adli sicil belgelerini almaları gerektiği kanısına kapılıyorlar. Aslında durum öyle değil. Yukarıdaki tebliğ maddeleri farkettiyseniz istekliler üzerinden yapılmış, bireyler üzerinden değil. Bu nedenle bizimde olaya istekliler üzerinden bakmamız gerekiyor. Yerli istekliler için adli sicil belgelerinin 17.5.3.1. maddesindeki adil birimlerden alınacağı yazılmış. Yabancı istekliler için ise, 17.5.3.2. maddesinde adli sicil belgelerinin nereden alınacağı yazılmış. Bu durumda yerli istekliler sözleşme imzalamak için gereken adli sicil belgelerini Türkiye´deki Adalet Bakanlığı, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne bağlı birimlerden alabilirler. Burada yerli isteklinin yabancı uyruklu müdürlerinin, yönetim kurulu üyelerinin, ortaklarının veya yerli istekli adına ihaleye katılan yabancı uyruklu  kişilerin de Türkiye´deki adli birimlerden adli sicil belgelerini alabileceklerini anlıyoruz.

    Bir örnek yapalım. İzmir medikal limited şirketi adında yerli bir firmamız olsun ve bu firmanın bir tane yerli(ismi Ahmet) bir tane de yabancı(ismi Tolkien) uyruklu müdürü olsun. Bu durumda her iki müdür de Türkiye´deki Adalet Bakanlığı, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne bağlı birimlerden adli sicil belgelerini temin edebilirler. Yabancı uyruklu bu kişinin kendi ülkesinden adli sicil belgesini almasına gerek yok. Konuyla ilgili edindiğim Kik kararları da bunu doğrular nitelikte: 2012/UM.I-3249, 2012/UM.I-3250 ve 2018/UH.I-2117 sayılı Kik kararlarına baktığımızda isteklilerin yerli olduğu ve yabancı uyruklu müdür, yönetim kurulu üyesi vs. kişilerinin olduğu ancak yukarıda belirttiğim gibi bu yabancı uyruklu kişiler için adli sicil belgelerinin kendi ülkelerinden alınması gerektiği düşüncesiyle, çeşitli nedenlerle(zaman darlığı, kafa karışıklığı) bu belgeleri sunamadıkları görülmüştür. Maalesef bu Kik kararlarında görüldüğü üzere mevzuat bilmemenin sonuçlarını bu firmalar acı da olsa deneyimlemiştir. Yakın tarihli Kik kararındaki firma hala daha deneyimlemektedir. Çünkü, bu belgeleri sunamamanın bedeli ihalelerden yasaklama almaktır. Umuyorum ki yarın bir gün birileri bu yazıyı okur da kendilerine pay çıkartır ve olası bir kötü durumdan sakınmış olurlar.

ÜRÜNLER, TEKNİK ŞARTNAMEYE %100 UYMALIDIR

Firmalarca teklif edilen ürünlerin, teknik şartnameye %100 uymasa da, komisyon üyeleri tarafından hizmetin ifası sırasında iş göreceği gibi bir nedenle uygun olarak kabul edilmeleri kesinlikle yanlış bir uygulamadır. Teklif edilen ürünlerin teknik şartnameye %100 uygun olması gerekmektedir.


BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/11623 İhale Kayıt Numaralı “Subü Rektörlüğü ve Bağlı Birimlerinin 2019 Yılı 10 Aylık Temizlik Malzemesi Alımı İşi” İhalesi

KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi. İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ... ayrıca teklif ettikleri ürünlerin ihale dokümanında belirtilen özellikleri taşımadıkları halde ihalenin sonuçlandırıldığı,
Üzerinde durulmayan diğer kalemlerde de Teknik Şartname’de istenilen özelliklerin anılan istekliler tarafından karşılanmadığı, tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Mal alımı ihalelerinde, isteklilerin teklif ettikleri ürünlerin Teknik Şartname’de yer alan teknik kriterlere

uygunluğunun belirlenmesi amacıyla, ürünün Teknik Şartname’nin her bir maddesi açısından gerekli kriteri

sağladığını beyan eden “Teknik Şartname’ye cevapları ve açıklamaları içeren doküman” ile ürüne ait katalogların/fotoğrafların istenilmesi mümkün olup, numunelerin de bahse konu belgeler haricinde istenilmesine

imkân tanınmıştır. Bu kapsamda, idarenin tercihine bağlı olarak, ya “tekliflerin değerlendirilmesi” aşamasında

numunelerin incelenmesi yoluyla teklif edilen ürünlerin Teknik Şartname’ye uygunluğu belirlenmekte ya da bu

değerlendirme “muayene ve kabul” aşamasında gerçekleştirilmektedir. Bu konudaki takdir yetkisi idarelere ait

olup, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında numune değerlendirmesi yapılmasının da öngörülmesi halinde, bu

hususun ihale dokümanında düzenlenmesi gerekmektedir. Ayrıca bu değerlendirme ister tekliflerin

değerlendirilmesi aşamasında isterse muayene ve kabul aşamasında gerçekleştirilsin, idarece ürünün teknik

şartnamede yer alan düzenlemelere uygun olup olmadığı yönünde yapılan değerlendirme neticesinde alınan

kararlara ilişkin nihai sorumluluğun idareye ait olduğu anlaşılmaktadır.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemede, ihale komisyonu üyeleri tarafından imzalanan Numune Değerlendirme Raporu’nda “İhale komisyonumuzun yaptığı değerlendirme neticesinde ihalemize teklif veren 3 (Üç) firmaya ait numunelerden ekli listede belirtilen ve kabul edilebilir şeklinde işaretlenen ürünler Teknik Şartname’ye %100 uymasa bile hizmetin ifasında aksamaya mahal vermeyeceği ve 3 firmanın sunduğu ürünlerde kayda değer olmayan kusurların bulunması nedeniyle ekonomik açıdan en

avantajlı teklif veren firmaya ihale edilmesinde kamu menfaati bulunduğundan tüm firmalara ait uygunluk raporu tanzim edilmiştir.” ifadelerine yer verilmiştir.

Ekli listede, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Morbuz Organizasyon Limited Şirketine yönelik olarak tanzim edilen tutanakta; 2 sıra no’lu “içten çekmeli tuvalet kağıdı (12 li koli) cimri”, 3 no’lu “çöp torbası büy. boy 80x110-150 li (1.kalite dökme 4 kat 200 mikron)” ve 35 sıra no’lu “saplı yer süpürgesi” kalemlerine ilişkin Teknik Şartname’ye uygunluğuna yönelik numune değerlendirmesinin uygun sütunu altında “Kabul edilebilir” ifadesinin yer aldığı, diğer kalemlere yönelik olarak ise “Uygun” sütununun işaretlendiği,

      “zemin parfümü (1.kalite püskürtmeli şişe)” ve 26 no’lu “metal parlatıcı püskürtmeli aparatlı” kalemlerine ilişkin Teknik Şartname’ye uygunluğuna yönelik numune değerlendirmesinin uygun sütunu altında “Kabul edilebilir” ifadesinin yer aldığı, diğer kalemlere yönelik olarak ise “Uygun” sütununun işaretlendiği tespit edilmiştir. 

      Yukarıya aktarılan mevzuat hükümleri, doküman düzenlemeleri, yapılan açıklamalar ve tespitler bir arada

değerlendirildiğinde; teklif edilen ürünlerin teknik şartnamede yer alan düzenlemelere uygun olup olmadığı

yönünde yapılan değerlendirme neticesinde alınan kararlara ilişkin nihai sorumluluğun idareye ait olduğu

değerlendirilmekle birlikte, idarece İdari Şartname’nin 7.5.6’ncı ve 47’nci maddelerinde “…Tekliflerin

değerlendirilmesi aşamasında numunesi ve/veya katalogları olmayan veya numunesi teknik şartnameye

uymayan teklifler değerlendirme dışı bırakılacaktır.” düzenlemesine yer verildiği, ayrıca idarece düzenlenen

Numune Değerlendirme Raporu’nda “…ekli listede belirtilen ve kabul edilebilir şeklinde işaretlenen ürünler Teknik Şartname’ye %100 uymasa bile hizmetin ifasında aksamaya mahal vermeyeceği ve 3 firmanın sunduğu ürünlerde kayda değer olmayan kusurların bulunması nedeniyle…” ifadesine yer verildiği, dolayısıyla ekli listede “Kabul edilebilir” olarak belirtilen ürünlerin Teknik Şartname’ye uygun olmadığının anlaşıldığı, bu çerçevede ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Morbuz Organizasyon Limited Şirketi tarafından teklif edilen 3 ürünün, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Erkan Karakuş tarafından da teklif edilen 3 ürünün Teknik Şartname’ye uygun olmadığı ve değerlendirme dışı bırakılmaları gerektiği sonucuna varılmıştır.

      İhale komisyonu üyeleri tarafından imzalanan Numune Değerlendirme Raporu’nun ekli listesinde başvuru

sahibi Birlik İnsan Kaynakları Eğitim Danışmanlık Turizm Bina Yönetimi İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited

Şirketine yönelik olarak tanzim edilen tutanakta; 1 sıra no’lu “tuvalet kağıdı-çift katlı”, 14 sıra no’lu “fiber emici bez”, 21 sıra no’lu “paspas püskülü”, 22 sıra no’lu “normal mob pelüşü (60cm)” ve 25 sıra no’lu “kireç çözücü püskürmeli aparatlı (1 kg şişe)” kalemlerine ilişkin Teknik Şartname’ye uygunluğuna yönelik numune

değerlendirmesinin uygun sütunu altında “Kabul edilebilir” ifadesinin yer aldığı, diğer kalemlere yönelik olarak ise “Uygun” sütununun işaretlendiği,

      Yukarıda aktarılan hususlar çerçevesinde başvuru sahibi Birlik İnsan Kaynakları Eğitim Danışmanlık

Turizm Bina Yönetimi İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından numune değerlendirmesi için teklif edilen 5 ürünün Teknik Şartname’ye uygun olmadığı ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

      Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıklar neticesinde, Morbuz Organizasyon Limited Şirketi, Erkan Karakuş ve başvuru sahibi Birlik İnsan Kaynakları Eğitim Danışmanlık Turizm Bina Yönetimi İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

TEKLİF VERİLMEYEN KISIMLAR İÇİN BAŞVURU EHLİYETİ VAR MI

20.12.2018 tarihli ve 2018/MK-416 nolu karara göre isteklinin teklif vermediği kısımlar için yaptığı itirazların idare ve kamu ihale kurumu tarafından ehliyet yönünden inceleme konusu yapılamayacağına karar verilmiş. Bunun üzerine istekli tarafından açılan davada Ankara 17. İdare Mahkemesi tarafından verilen 24.10.2018 tarihli ve E:2018/1675, K:2018/2000 sayılı kararda;

 “…uyuşmazlık konusu ihaleye teklif veren davacı şirketin de istekli olduğu açık olup iddialarının itirazen şikâyet başvurusunun esasının incelenerek değerlendirilmesi ve bir karar verilmesi hukuken zorunlu olduğundan, davalı idarece davacının iddialarının bahse konu ihalenin birinci ve üçüncü kısımlarını da kapsar nitelikte olduğu, ancak davacı şirketin bahse konu ihalenin yalnızca ikinci kısmına teklif verdiği, diğer kısımlarına katılmadığı gerekçesiyle istekli sıfatını haiz olmadığı ve talebinin ehliyet yönünden reddedilmesi gerektiği yönündeki kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.

denilerek idare mahkemesince isteklilerin teklif vermediği kısımlara da itirazda bulunabileceğine hükmedilmiştir. Bu örnekte olduğu gibi idare ve kamu ihale kurumunca isteklilerin teklif vermediği kısımlar için yapılan itirazların ehliyet yönünden reddedilmesi kararı idare mahkemesi nezdinde bozulmuştur. Bundan sonraki aynı konuda yapılan itirazların mahkeme tarafından bu karar doğrultusunda incelenmesi gerekmektedir. Bize düşen de bu konularda verilen kararları sizlere aktarmaktır.

BİRİM FİYAT TEKLİF MEKTUBU ASLİ UNSURLAR-İhale Yazıları

Birim fiyat teklif mektubunda olması gereken asli unsurlara bir Kik uyuşmazlık kararı üzerinden bakalım ve bu karar aslında bize ne ders veriyor onu bulalım. Bu arada birim fiyat teklif mektubu nasıl doldurulur hakkında yazı için buraya tıklayabilirsiniz

Öncelikle mevzuat:
      4734 ihale kanunu 30. madde: "Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur."

      Aynı kanun 37. madde: "...Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı  ile  birim  fiyat teklif  cetvellerinde  aritmetik  hata  bulunup  bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.

      Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği 52. madde: 

          (1) Başvuru ve teklif mektupları, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır. Ancak birden fazla mal kaleminden oluşan ihalelerde teklif mektuplarının, birim fiyat teklif mektubu esas alınarak hazırlanması zorunludur.

          (2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:

          a) Yazılı olması.

          b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.

          c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.

          ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.

          d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.

          e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması.

          (3) Ortak girişim olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı tarafından veya yetki verdikleri kişilerce imzalanması gerekir.

          (4) Konsorsiyumlarda, konsorsiyum ortakları teklif mektubunu, işin uzmanlık gerektiren kısımları için teklif ettikleri bedeli ayrı ayrı yazmak suretiyle imzalarlar. Konsorsiyum ortaklarının işin uzmanlık gerektiren kısımları için teklif ettikleri bedellerin toplamı, konsorsiyumun toplam teklif bedelini oluşturur.

          (5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır. 
      Kamu İhale Genel Tebliği madde 16.6. :

16.6.1 İhale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak,

a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,

b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,

İdarelerce tamamlatılacaktır. Bu çerçevede, bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, idarece ilgili kurum veya kuruluştan re’sen istenebilir. Söz konusu belgelerin aday veya istekliler tarafından tamamlatılmasının istenilmesi halinde ise bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak idarelerce aday veya isteklilere iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilecektir.

16.6.2. İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde aday veya isteklilerce sunulan belgelerin, başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, aday veya isteklinin başvuru veya ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi halinde kabul edilecektir.

16.6.3. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin belgelerin yazılı olarak istenilmesi ve aday ve isteklilerce bir dilekçe ekinde sunulması gerekmektedir. İdarece belirlenen sürede eksik bilgileri tamamlamayan aday ve isteklilerin başvuruları veya teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve isteklilerin geçici teminatları gelir kaydedilir.

16.6.4. İlgili mevzuatına göre ihaleye katılma şartı olarak istenmesi gereken belge veya bilgilerin idarece istenmediği ve bu durumun tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında tespit edildiği hallerde, idarelerce bu tür belge veya bilgiler başvuruların ya da tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aday veya isteklilerden talep edilemeyecek ve tamamlatılamayacaktır.

Yukarıda verilen bilgilere göre demek ki; teklif mektuplarının, yazılı olması, mektupta ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, mektup üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması, Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasının belirtilmesi, ad ve soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olmasının gerektiği, teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından söz konusu niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmamasının teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edileceği ve teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmıştır.

20.03.2019 tarihli ve 2019/UM.I-404 sayılı Kik kararında 03.01.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2019 Yılı Doğalgaz Sayacı” ihalesine ilişkin olarak Elsel Gaz Arm. San. ve Tic. A.Ş. nin teklif bedelinin, birim fiyat teklif cetvelinde 6.576.480,00 TL olarak yazıldığı, teklif mektubunda ise sadece yazıyla "altımilyonbeşyüzyetmişaltıbindörtyüzseksen Türk Lirası" yazıldığı ancak rakamla yazılmadığı; bu nedenle idare tarafından tekliflerinin geçersiz sayıldığı; Kik incelemesinde de firmanın bu hatasının, birim fiyat teklif mektubunun taşıması zorunlu hususlarından olan "teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması" şartına aykırı olduğu gerekçesiyle teklifin geçersiz sayılmasının mevzuata uygun olduğu kararını vermiştir.

Çıkarılacak ders: birim fiyat teklif mektubunda yapılan bu hata aslında önlenebilirdi. Her kim hazırladıysa bu belgeyi, başka birisi tarafından kontrol edilseydi bu hata ortaya çıkarılırdı diye düşünüyorum. Bu nedenle hazırladığınız ihale dosyalarının başka birileri tarafından kontrole tabi tutulmasında fayda vardır. Eğer bu kontrol işlemini yapmazsanız, bu ihalede olduğu gibi siz de ihalelerden elenebilirsiniz ve bunun bedeli "ALTIMİLYON BEŞYÜZYETMİŞALTIBİN dörtyüzseksen Türk Lirası" olur.     

ŞİKAYET DİLEKÇELERİNE KONULAN İHALE KONUSU ALANDA FAALİYET GÖSTERİLDİĞİNE İLİŞKİN BELGE HAKKINDA

Bildiğiniz üzere İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik´in 8. maddesinin 11. fıkrasına göre; "ihale dokümanına yönelik başvurularda, şikayet dilekçesi ekine ihale konusu alanda faaliyet gösterildiğine ilişkin belge eklenmesi zorunludur." hükmü bulunmaktadır.
Sanırım gerek idarelerin gerekse de firmaların aklına hemen bu madde gereğince "oda sicil ve kayıt sureti(faaliyet belgesi)" istendiği gelmektedir. Ancak burada madde özelinde faaliyet belgesi istendiği söylenmemektedir. Bu koşulu sağlamak için firmanın ihale konusu alanda faaliyet verdiğini gösteren ticaret sicil gazetesini de sunabilirsiniz. 2019/UM.II-565 sayılı KİK kararı da bu hususu belirtmektedir.

Şimdi, firmaların İlana ve ön yeterlik veya ihale dökümanına yönelik şikayetlerinde faaliyet belgesi yerine ticaret sicil gazetelerini de verebildiğini söyleyerek, en az 30 tl olan faaliyet belgesi maliyetinden sizi kurtarmış oldum. Artık beni de görürsünüz. :) :) :) ama bilgisizliklerinden dolayı idarelerin illaki faaliyet belgesi isterük diye tutturmasından sorumlu değilim.

GEÇİCİ TEMİNAT MEKTUBU(ÖRNEK UYGULAMALI)

Bu yazıda ihale teklif zarflarının  gediklilerinden geçici teminat konusunu işleyeceğim. geçici teminat ne şekilde sunulur, hangi kriterleri taşımalarıdır sorularına örnek bir geçici teminat mektubu hazırlayarak cevap vereceğim. ayrıca kimi nedenlerle firmalar ve idareler arasında geçici teminat konusunda yaşanan anlaşmazlıklara Kik kararları üzerinden bakacağım her zaman yaptığım gibi.
Öncelikle kamu ihale mevzuatı geçici teminat hakkında bize hangi bilgileri veriyor ona bakalım:

• Kamu ihale kanunu madde 33: "İhalelerde, teklif edilen bedelin % 3'ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. İhale dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti ihalelerinde geçici teminat alınması zorunlu değildir.

yani, istekliler birim fiyat teklif mektubunda yazan teklif tutarının, en az %3´ü kadar geçici teminat vermek zorundalar. örneğin, teklif tutarı 600.000,00 tl ise; geçici teminat en az 18.000,00 tl değerinde olmalı. ya da teklif tutarı 65.000,00 tl ise; geçici teminat en az 1.950,00 tl olmak zorunda.

• ihale kanunu madde 34: Teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda gösterilmiştir

           a)  Tedavüldeki Türk Parası.
           b) Teminat mektupları
           c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenen belgeler.

    İlgili mevzuatına göre Türkiye’de faaliyette bulunmasına izin verilen yabancı bankaların düzenleyecekleri  teminat mektupları ile Türkiye dışında faaliyette bulunan banka veya benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantisi üzerine Türkiye’de faaliyette bulunan bankaların veya özel finans kurumlarının düzenleyecekleri teminat mektupları da teminat olarak kabul edilir. 

        (c) bendinde belirtilen senetler ve bu senetler yerine düzenlenen belgelerden nominal değere faiz dahil edilerek ihraç edilenler, anaparaya tekabül eden satış değeri üzerinden teminat olarak kabul edilir.

1. Genellikle firmalar teminat olarak türk parası ya da teminat mektubu vermek üzere 2 yola başvururlar. Teminat mektupları, bankalarca standart formlara uygun olarak hazırlanır. 
2. Türk parası yatırma yolu da idari şartnamelerin 28.2 maddesinde geçen birimlere nakit olarak yatırılarak sağlanır. bu maddede, idareler ya banka hesap numarasına paranın yatırılmasını ister ya da veznelerine yatırılmasını isteyebilir. her halükarda yatırılan paranın makbuzunu ihale dosyasına koymak gerekiyor.

• Mal alımı ihaleleri uygulama yönetmeliği madde 54 fıkra 5, hizmet alımı ihaleleri uygulama yönetmeliği madde 55 ve yapım işleri ihaleleri yönetmeliği madde 56: " Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresinin bitiminden itibaren otuz günden az olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.

İdari şartnamelerin 26.3. maddesinde geçici teminat geçerlilik tarihi verilmektedir. Bu tarih ise yine idari şartnamelerin 24.1 maddesinde geçen teklif geçerlilik tarihine 30 eklenmek suretiyle bulunur. Örneğin; idari şartnamenin 24.1 maddesinde teklif geçerlilik tarihinin 120 gün olarak belirtildiğini varsayalım. 120+30=150 gün geçici teminat mektubunun süresini verir bize. İdareler, ekaptan ihale dökümanı oluştururken sistem tarafından otomatik olarak hesaplanmaktadır. Mektup olarak geçici teminat verilirken geçerlilik tarihi belirtilmektedir, ancak idarenin gösterdiği vezneye ya da banka hesabına para yatırma şeklinde geçici teminat verildiğinde makbuz üzerinde geçerlilik süresi belirtilmez. Sadece firma adı, idare adı, geçici teminat ibaresi, ihale no ve adı ile geçici teminat tutarı belirtilir.

• Kamu ihale genel tebliği 16.4.2.:  İstekli, teklif ettiği kalemlerin/kısımların toplam bedeli üzerinden geçici teminat sunacaktır. (Ek cümle: 16/03/2019-30716R.G./6.md.) Ancak isteklinin teklif verdiği kısımlardan birinde veya birkaçında, geçici teminatının gelir kaydedilmesi gereken hallerden biri ortaya çıktığında, ilgili kısım veya kısımlara ilişkin teklif fiyatları esas alınarak gelir kaydedilecek geçici teminat tutarı belirlenecektir.

Şimdi kendimizi bir banka yerine koyalım ve firmanın bizden istediği geçici teminat mektubunu hazırlayalım. 

1

1 numaralı resimde standart bir geçici teminat mektubu görülmektedir. Kik tarafından hazırlanmış olan bu standart form içindeki metinde bankalarca sadece gerekli yerlere bilgiler yazılacak, onun dışında metinde bankaca değişiklik yapılmayacaktır.

2

                                                                

2 numaralı resimde bankaca sadece gerekli yerler(kırmızı renkli) doldurularak ve bankanın iki yetkilisinin imzası atılarak geçici teminat mektubu hazırlanmıştır. Görüldüğü üzere geçici teminat tutarı 5.000,00 TL olarak yazılmış, demek ki firmanın toplam teklif tutarı 100.000,00 tl. Geçerlilik tarihi olarak da idari şartnamenin 26.3 maddesinde geçen tarihi yazdık. Burada şöyle bir ipucu vereyim. Biliyorsunuz çeşitli sebeplerle ihale tarihleri ileri bir tarihe ertelenebiliyor. Haliyle geçici teminat mektubunun geçerlilik süresi de ertelenmiş oluyor. size tavsiyem, ihalelerin ertelenme ihtimaline karşı mektup geçerlilik tarihi, ihale ertelenmeden önce 26.3 maddesinde hangi tarih olarak istenmişse, siz o tarihe kendinizden 20-30 gün daha ekleyin. Böylece tekrar bir geçici teminat mektubu hazırlatmakla uğraşmazsınız.
Şimdi geçelim geçici teminat mektubu hakkında Kik´e ulaşan itirazlara.

1. BANKA DEKONTU ÜZERİNDE GEÇİCİ TEMİNAT İBARESİNİN YAZMAMASI

Söz konusu olayda, istekli tarafından geçici teminat bedeli idarenin belirttiği banka hesabına yatırılmış ancak dekont üzerine, yatırılan bedelin geçici teminat olduğuna dair ibarenin olmadığı ve bu nedenle teklifin geçersiz olduğu, Kik tarafından verilen 2019/UY.II-501 nolu kararda ise;

Yukarıda yer alan bilgiler ışığında, her ne kadar söz konusu tutarın Karayolları 15.
Bölge Müdürlüğü Muhasebe Müdürlüğü hesabına yatırıldığı ve üzerinde de ihale konusu işin adı ile ihale kayıt numarasının yazıldığı görülmekte ise de, dekontun üzerinde “geçici
teminat” veya bu anlama gelebilecek şekilde bir ibarenin bulunmadığı, bu durumun da
ihalede geçici teminatın gelir kaydedilmesini gerektiren bir durum oluşması halinde irat
kaydetme işleminde tereddüt oluşturabileceği, bir başka ifadeyle idarenin söz konusu teminat olduğu iddia edilen tutar üzerindeki tasarruf yetkisinin kullanımında sorun teşkil edebileceği sonucuna varıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

   2.İHALE ADININ EKSİK YAZILMASI

İdare tarafından, geçici teminat mektubunda ihale adının eksik yazılması üzerine firmanın teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 
2019/UH.II-383 nolu Kik kararında ise;

Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, geçici teminat mektubunun 4734 sayılı Kanun
ve ihale dokümanı hükümleri çerçevesinde; geçici teminatın gelir kaydedileceği hallerin
ortaya çıkması halinde bankalarca verilen taahhüde ilişkin bankalarca düzenlenen bir belge
olduğu ve ihale konusu işin adının söz konusu standart formda yer verilmesi gereken esaslı
unsurlar arasında yer aldığı, teminatın gelir kaydedilmesine yönelik bir durumun oluşması
halinde söz konusu işlemlerin işin adı üzerinden gerçekleştirileceği, bu nedenle ihale
dokümanında ve bu doküman kapsamında verilen geçici teminat mektubunda yazılı ihale
konusu işin adının söz konusu belgede farklı bir şekilde belirtilmesinin, teminatın gelir
kaydedilmesine yönelik işlemlerde tereddüte neden olabileceği anlaşılmış olup, idarece Alp
Yapı İnş. ve Proje Müş. Tic. Ltd. Şti.ne ait geçici teminat mektubunun uygun görülmemesi,
teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve söz konusu teklifin Kamu İhale Genel Tebliği’nin
79.1.2’nci maddesinde yer açıklama gereğince sınır değer hesabında dikkate alınmaması
işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3. BANKA TARAFINDAN TEMİNAT MEKTUPLARININ TEYİTLERİNİN YAPILMASI ÜZERİNE 

Karar no:  2019/UH.II-315

teminat mektubunda mevzuata aykırılık olmadığının anlaşılması halinde teyit yapılmasına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır. 

4. GEÇİCİ TEMİNAT MEKTUBUNUN METNİNİN STANDART FORMDAN FARKLI OLMASI

2019/UY.II-99 nolu kararda çeşitli istekliler tarafından verilen geçici teminat mektuplarında standart formda matbu olarak verilen metinden farklı ifadelerin yer alması üzerine;

Dolayısıyla, geçici teminat mektubu standart formunda matbu olarak yer verilen “ihale
dokümanı” ibaresinin yerine Efferent İnş. A.Ş.-Rapa İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığınca “ihale
dosyası” yazılması, ayrıca geçici teminat mektubunda iki yerde bulunması gereken 4734 sayılı Kanun ifadesine yer verilmemesi, diğer yandan Asilyol İnş. Taş. Pet. Gıda Tarım Otom. San. ve Tic. A.Ş.nin standart formda matbu olarak yer alan “4734 sayılı Kanun ve ihale dokümanı hükümleri” yerine “2003/6554 sayılı B.K.K.’na ek esaslar” ibaresinin yazılmasının geçici teminat mektubunu usulüne uygun olmayan şekilde düzenlenmiş olma sonucunu doğurduğu belirlendiğinden, idarece tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmamıştır.

 Üstelik söz konusu aykırılıkların da bilgi eksikliği kapsamında da düzeltilemeyeceği, çünkü düzeltilmesi için yeni belge çıkartılmasının gerektiği, bunun da aykırı olacağı belirtilmiştir.

5. GEÇİCİ TEMİNAT MEKTUBUNDA İHALE ADI YERİNE İŞİN NİTELİĞİ ve TÜRÜNÜN YAZILMASI

2019/UH.I-48 nolu karara göre, standart geçici teminat mektubunda ihale adı kısmına, ihale adı yerine ihalenin türü ve niteliğinin yazılması mevzuata aykırı bulunmuştur. 

 Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, teminata yönelik düzenlenen belgelerin belirli
bir taahhüdün karşılanması amacıyla taahhüdü üstlenecek tarafın yükümlülüğüne ilişkin
bankalarca düzenlenen belgeler olduğu ve ihale konusu işin adının söz konusu standart
formda yer verilmesi gereken esaslı unsurlar arasında yer aldığı, teminatın gelir
kaydedilmesine yönelik bir durumun oluşması halinde söz konusu işlemlerin işin adı üzerinden gerçekleştirilebileceği, bu nedenle dokümanda belirtilen ihale konusu işin adının söz konusu belgede farklı bir şekilde belirtilmesinin, teminatın gelir kaydedilmesine yönelik işlemlerde tereddüte neden olabileceği ve işin adı dışındaki tanımlara söz konusu belgede yer verilmesine kamu ihale mevzuatı açısından imkân tanınmadığı anlaşılmış olup, idarece söz konusu belgenin uygun görülmesi yönünde tesis edilen işlemin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle Demiray Grup Petrol İnş. Nak. Oto. Tem. Spor San. ve Tic. Ltd.
Şti. tarafından sunulan geçici teminat mektubunda işin adı yerine işin miktarı ve türüne
yönelik tanıma yer verilerek sunulan söz konusu geçici teminat mektubunun kamu ihale
mevzuatına aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından.....

geçici teminat hakkında söyleyeceklerim bu kadardı.