GEÇİCİ TEMİNAT MEKTUBU(ÖRNEK UYGULAMALI)

Bu yazıda ihale teklif zarflarının  gediklilerinden geçici teminat konusunu işleyeceğim. geçici teminat ne şekilde sunulur, hangi kriterleri taşımalarıdır sorularına örnek bir geçici teminat mektubu hazırlayarak cevap vereceğim. ayrıca kimi nedenlerle firmalar ve idareler arasında geçici teminat konusunda yaşanan anlaşmazlıklara Kik kararları üzerinden bakacağım her zaman yaptığım gibi.
Öncelikle kamu ihale mevzuatı geçici teminat hakkında bize hangi bilgileri veriyor ona bakalım:

• Kamu ihale kanunu madde 33: "İhalelerde, teklif edilen bedelin % 3'ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. İhale dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti ihalelerinde geçici teminat alınması zorunlu değildir.

yani, istekliler birim fiyat teklif mektubunda yazan teklif tutarının, en az %3´ü kadar geçici teminat vermek zorundalar. örneğin, teklif tutarı 600.000,00 tl ise; geçici teminat en az 18.000,00 tl değerinde olmalı. ya da teklif tutarı 65.000,00 tl ise; geçici teminat en az 1.950,00 tl olmak zorunda.

• ihale kanunu madde 34: Teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda gösterilmiştir

           a)  Tedavüldeki Türk Parası.
           b) Teminat mektupları
           c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenen belgeler.

    İlgili mevzuatına göre Türkiye’de faaliyette bulunmasına izin verilen yabancı bankaların düzenleyecekleri  teminat mektupları ile Türkiye dışında faaliyette bulunan banka veya benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantisi üzerine Türkiye’de faaliyette bulunan bankaların veya özel finans kurumlarının düzenleyecekleri teminat mektupları da teminat olarak kabul edilir. 

        (c) bendinde belirtilen senetler ve bu senetler yerine düzenlenen belgelerden nominal değere faiz dahil edilerek ihraç edilenler, anaparaya tekabül eden satış değeri üzerinden teminat olarak kabul edilir.

1. Genellikle firmalar teminat olarak türk parası ya da teminat mektubu vermek üzere 2 yola başvururlar. Teminat mektupları, bankalarca standart formlara uygun olarak hazırlanır. 
2. Türk parası yatırma yolu da idari şartnamelerin 28.2 maddesinde geçen birimlere nakit olarak yatırılarak sağlanır. bu maddede, idareler ya banka hesap numarasına paranın yatırılmasını ister ya da veznelerine yatırılmasını isteyebilir. her halükarda yatırılan paranın makbuzunu ihale dosyasına koymak gerekiyor.

• Mal alımı ihaleleri uygulama yönetmeliği madde 54 fıkra 5, hizmet alımı ihaleleri uygulama yönetmeliği madde 55 ve yapım işleri ihaleleri yönetmeliği madde 56: " Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresinin bitiminden itibaren otuz günden az olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.

İdari şartnamelerin 26.3. maddesinde geçici teminat geçerlilik tarihi verilmektedir. Bu tarih ise yine idari şartnamelerin 24.1 maddesinde geçen teklif geçerlilik tarihine 30 eklenmek suretiyle bulunur. Örneğin; idari şartnamenin 24.1 maddesinde teklif geçerlilik tarihinin 120 gün olarak belirtildiğini varsayalım. 120+30=150 gün geçici teminat mektubunun süresini verir bize. İdareler, ekaptan ihale dökümanı oluştururken sistem tarafından otomatik olarak hesaplanmaktadır. Mektup olarak geçici teminat verilirken geçerlilik tarihi belirtilmektedir, ancak idarenin gösterdiği vezneye ya da banka hesabına para yatırma şeklinde geçici teminat verildiğinde makbuz üzerinde geçerlilik süresi belirtilmez. Sadece firma adı, idare adı, geçici teminat ibaresi, ihale no ve adı ile geçici teminat tutarı belirtilir.

• Kamu ihale genel tebliği 16.4.2.:  İstekli, teklif ettiği kalemlerin/kısımların toplam bedeli üzerinden geçici teminat sunacaktır. (Ek cümle: 16/03/2019-30716R.G./6.md.) Ancak isteklinin teklif verdiği kısımlardan birinde veya birkaçında, geçici teminatının gelir kaydedilmesi gereken hallerden biri ortaya çıktığında, ilgili kısım veya kısımlara ilişkin teklif fiyatları esas alınarak gelir kaydedilecek geçici teminat tutarı belirlenecektir.

Şimdi kendimizi bir banka yerine koyalım ve firmanın bizden istediği geçici teminat mektubunu hazırlayalım. 

1

1 numaralı resimde standart bir geçici teminat mektubu görülmektedir. Kik tarafından hazırlanmış olan bu standart form içindeki metinde bankalarca sadece gerekli yerlere bilgiler yazılacak, onun dışında metinde bankaca değişiklik yapılmayacaktır.

2

                                                                

2 numaralı resimde bankaca sadece gerekli yerler(kırmızı renkli) doldurularak ve bankanın iki yetkilisinin imzası atılarak geçici teminat mektubu hazırlanmıştır. Görüldüğü üzere geçici teminat tutarı 5.000,00 TL olarak yazılmış, demek ki firmanın toplam teklif tutarı 100.000,00 tl. Geçerlilik tarihi olarak da idari şartnamenin 26.3 maddesinde geçen tarihi yazdık. Burada şöyle bir ipucu vereyim. Biliyorsunuz çeşitli sebeplerle ihale tarihleri ileri bir tarihe ertelenebiliyor. Haliyle geçici teminat mektubunun geçerlilik süresi de ertelenmiş oluyor. size tavsiyem, ihalelerin ertelenme ihtimaline karşı mektup geçerlilik tarihi, ihale ertelenmeden önce 26.3 maddesinde hangi tarih olarak istenmişse, siz o tarihe kendinizden 20-30 gün daha ekleyin. Böylece tekrar bir geçici teminat mektubu hazırlatmakla uğraşmazsınız.
Şimdi geçelim geçici teminat mektubu hakkında Kik´e ulaşan itirazlara.

1. BANKA DEKONTU ÜZERİNDE GEÇİCİ TEMİNAT İBARESİNİN YAZMAMASI

Söz konusu olayda, istekli tarafından geçici teminat bedeli idarenin belirttiği banka hesabına yatırılmış ancak dekont üzerine, yatırılan bedelin geçici teminat olduğuna dair ibarenin olmadığı ve bu nedenle teklifin geçersiz olduğu, Kik tarafından verilen 2019/UY.II-501 nolu kararda ise;

Yukarıda yer alan bilgiler ışığında, her ne kadar söz konusu tutarın Karayolları 15.
Bölge Müdürlüğü Muhasebe Müdürlüğü hesabına yatırıldığı ve üzerinde de ihale konusu işin adı ile ihale kayıt numarasının yazıldığı görülmekte ise de, dekontun üzerinde “geçici
teminat” veya bu anlama gelebilecek şekilde bir ibarenin bulunmadığı, bu durumun da
ihalede geçici teminatın gelir kaydedilmesini gerektiren bir durum oluşması halinde irat
kaydetme işleminde tereddüt oluşturabileceği, bir başka ifadeyle idarenin söz konusu teminat olduğu iddia edilen tutar üzerindeki tasarruf yetkisinin kullanımında sorun teşkil edebileceği sonucuna varıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

   2.İHALE ADININ EKSİK YAZILMASI

İdare tarafından, geçici teminat mektubunda ihale adının eksik yazılması üzerine firmanın teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 
2019/UH.II-383 nolu Kik kararında ise;

Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, geçici teminat mektubunun 4734 sayılı Kanun
ve ihale dokümanı hükümleri çerçevesinde; geçici teminatın gelir kaydedileceği hallerin
ortaya çıkması halinde bankalarca verilen taahhüde ilişkin bankalarca düzenlenen bir belge
olduğu ve ihale konusu işin adının söz konusu standart formda yer verilmesi gereken esaslı
unsurlar arasında yer aldığı, teminatın gelir kaydedilmesine yönelik bir durumun oluşması
halinde söz konusu işlemlerin işin adı üzerinden gerçekleştirileceği, bu nedenle ihale
dokümanında ve bu doküman kapsamında verilen geçici teminat mektubunda yazılı ihale
konusu işin adının söz konusu belgede farklı bir şekilde belirtilmesinin, teminatın gelir
kaydedilmesine yönelik işlemlerde tereddüte neden olabileceği anlaşılmış olup, idarece Alp
Yapı İnş. ve Proje Müş. Tic. Ltd. Şti.ne ait geçici teminat mektubunun uygun görülmemesi,
teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve söz konusu teklifin Kamu İhale Genel Tebliği’nin
79.1.2’nci maddesinde yer açıklama gereğince sınır değer hesabında dikkate alınmaması
işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3. BANKA TARAFINDAN TEMİNAT MEKTUPLARININ TEYİTLERİNİN YAPILMASI ÜZERİNE 

Karar no:  2019/UH.II-315

teminat mektubunda mevzuata aykırılık olmadığının anlaşılması halinde teyit yapılmasına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır. 

4. GEÇİCİ TEMİNAT MEKTUBUNUN METNİNİN STANDART FORMDAN FARKLI OLMASI

2019/UY.II-99 nolu kararda çeşitli istekliler tarafından verilen geçici teminat mektuplarında standart formda matbu olarak verilen metinden farklı ifadelerin yer alması üzerine;

Dolayısıyla, geçici teminat mektubu standart formunda matbu olarak yer verilen “ihale
dokümanı” ibaresinin yerine Efferent İnş. A.Ş.-Rapa İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığınca “ihale
dosyası” yazılması, ayrıca geçici teminat mektubunda iki yerde bulunması gereken 4734 sayılı Kanun ifadesine yer verilmemesi, diğer yandan Asilyol İnş. Taş. Pet. Gıda Tarım Otom. San. ve Tic. A.Ş.nin standart formda matbu olarak yer alan “4734 sayılı Kanun ve ihale dokümanı hükümleri” yerine “2003/6554 sayılı B.K.K.’na ek esaslar” ibaresinin yazılmasının geçici teminat mektubunu usulüne uygun olmayan şekilde düzenlenmiş olma sonucunu doğurduğu belirlendiğinden, idarece tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmamıştır.

 Üstelik söz konusu aykırılıkların da bilgi eksikliği kapsamında da düzeltilemeyeceği, çünkü düzeltilmesi için yeni belge çıkartılmasının gerektiği, bunun da aykırı olacağı belirtilmiştir.

5. GEÇİCİ TEMİNAT MEKTUBUNDA İHALE ADI YERİNE İŞİN NİTELİĞİ ve TÜRÜNÜN YAZILMASI

2019/UH.I-48 nolu karara göre, standart geçici teminat mektubunda ihale adı kısmına, ihale adı yerine ihalenin türü ve niteliğinin yazılması mevzuata aykırı bulunmuştur. 

 Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, teminata yönelik düzenlenen belgelerin belirli
bir taahhüdün karşılanması amacıyla taahhüdü üstlenecek tarafın yükümlülüğüne ilişkin
bankalarca düzenlenen belgeler olduğu ve ihale konusu işin adının söz konusu standart
formda yer verilmesi gereken esaslı unsurlar arasında yer aldığı, teminatın gelir
kaydedilmesine yönelik bir durumun oluşması halinde söz konusu işlemlerin işin adı üzerinden gerçekleştirilebileceği, bu nedenle dokümanda belirtilen ihale konusu işin adının söz konusu belgede farklı bir şekilde belirtilmesinin, teminatın gelir kaydedilmesine yönelik işlemlerde tereddüte neden olabileceği ve işin adı dışındaki tanımlara söz konusu belgede yer verilmesine kamu ihale mevzuatı açısından imkân tanınmadığı anlaşılmış olup, idarece söz konusu belgenin uygun görülmesi yönünde tesis edilen işlemin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle Demiray Grup Petrol İnş. Nak. Oto. Tem. Spor San. ve Tic. Ltd.
Şti. tarafından sunulan geçici teminat mektubunda işin adı yerine işin miktarı ve türüne
yönelik tanıma yer verilerek sunulan söz konusu geçici teminat mektubunun kamu ihale
mevzuatına aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından.....

geçici teminat hakkında söyleyeceklerim bu kadardı.